Redaktor czy reporter - jaka to różnica?

Przed chwilą zakończyłeś rozmowę z dziennikarzem pracującym dla znakomitego dziennika. Wywiad wypadł znakomicie. Jesteś zadowolony. Reporter też promienieje. Jesteś podniecony, bo dziennikarz zapowiedział publikację w jutrzejszym numerze. Mija tydzień i nic. Co się stało?

Niestety, reporter nie jest osobą, która decyduje o terminie druku. Jego szef, redaktor prowadzący podejmują ostateczną decyzję. W większości redakcji redaktor wydania jest osobą, od której wszystko zależy. Kim jest redaktor i jaką pełni rolę?

ROLA REDAKTORA

Mimo że wiele osób wymiennie używa terminów reporter i redaktor ich rola w procesie wydawniczym nie jest taka sama. Redakcja może mieć kilkoro redaktorów (na przykład, redaktor naczelny, redaktor wydania, redaktor zarządzający, starszy redaktor), ale dla jasności wywodu skupię się na ogólnym redaktorze. Jego zadaniem jest zarządzanie zespołem, który przygotowuje wydanie gazety i podejmowanie decyzji w sprawie tematów, które ukażą się w kolejnym numerze.

Redaktor/wydawca wyznacza reportera do przygotowania tematu i napisania artykułu. Po zakończeniu pracy reporter przedstawia artykuł do oceny i poprawy. Redaktor musi umieć wczuć się w rolę czytelnika. Czy artykuł jest obiektywny? Czy zawiera wszystkie niezbędne informacje? Czy jest ciekawy? Czy kogoś w ogóle obchodzi?

Nawet po przejściu wszystkich tych testów pozostaje jeszcze do pokonania jedna przeszkoda. Czy w numerze jest miejsce na jego wydrukowanie? Redaktor może skrócić artykuł z braku miejsca na kolumnie. Załóżmy, że artykuł się ukazał, lecz został okrojony o wszystkie cytaty. Być może redaktor musiał "odchudzić" tekst, żeby w ogóle go wydrukować. Zdarza się to częściej niż można sądzić i niestety reporter nic na to nie poradzi.

ROLA REPORTERA

Praca reportera jest wielokrotnie niedoceniana. To do niego trafiają informacje prasowe. To do niego wydzwaniają praktycy public relations i rzecznicy prasowi. To on w ciągu kilku sekund decyduje czy warto zainteresować się tematem. Do pracy przychodzi nie dla pieniędzy, ale z chęci znalezienia ważnego tematu i pragnienia napisania ciekawego artykułu. Właśnie ciekawość świata i umiejętność codziennego dziwienia się to dwa atrybuty rasowego reportera.

Gazety działają na bardzo konkurencyjnym rynku. Walczą nie tylko o pieniądze na reklamy, ale również o wyjątkowe tematy - najlepiej tematy na wyłączność. Każdy reporter chce pierwszy powiedzieć o ważnym wydarzeniu. Poprzez rozwijanie dobrych relacji z najlepszymi firmami może liczyć na takie właśnie traktowanie.

Jeśli Twoim tematem zainteresowała się już jedna redakcja, nie możesz "sprzedawać" go konkurencji bez zaproponowania innego ujęcia tego tematu, na przykład przez inne studium przypadku lub pokazanie nowego trendu technologicznego. Ostrożnie więc oferuj prawo do wyłączności. Być może zyskasz jednego przyjaciela, ale jednocześnie "dorobisz" się kilku wrogów.

Miej też na uwadze, że w tej samej gazecie jest kilkunastu innych reporterów, którzy walczą o miejsce na szpalcie i publikację swoich tekstów. Po przekonaniu reportera, że warto zająć się proponowanym przez Ciebie tematem on musi jeszcze przekonać do tego redaktora/wydawcę.

Nie oczekuj, że publikacja artykułu o Twojej firmie w jutrzejszym numerze skłoni dziennikarza konkurencyjnego tytułu do napisania o Tobie pojutrze. Zdarza się to niezmiernie rzadko. No chyba, że poruszany temat służy do ukazania ogólnego trendu.

WŁAŚCIWY KONTAKT

Kiedy sam zajmujesz się realizacją programu relacji z mediami upewnij się czy kontaktujesz się z właściwymi redakcjami/dziennikarzami. Reporterów irytują telefony z propozycjami tematów, którymi się nie zajmują.

CO ROBI DZIENNIKARZ/REDAKTOR

Jest niezmiernie ważne, żebyś wiedział jakie są codzienne obowiązki redaktora/dziennikarza. Oto krótka lista najczęściej spotykanych stanowisk w redakcji. Oczywiście konkretny podział obowiązków może różnić się w szczegółach w zależności od redakcji i rodzaju medium.

SKŁAD PODSTAWOWY

Zespół odpowiedzialny za zarządzanie redakcją, wybór tematów, dokumentację, pisanie i redagowanie.

1. Dyrektor wydawniczy - zazwyczaj nie bierze udziału w codziennym przygotowywaniu gazety. Jego zadanie to praca nad strategią wydawniczą.

2. Redaktor naczelny - angażuje się w przygotowanie numerów w mniejszych redakcjach. Zwykle ma stałą kolumnę w gazecie. W mniejszych zespołach redaktor naczelny jest "pierwszy po Bogu" i reprezentuje tytuł na zewnątrz.

3. Sekretarz redakcji - w niektórych tytułach bierze bezpośredni udział w przygotowaniu numeru. Dokonuje selekcji tematów, rozdziela zadania i redaguje teksty. W innych redakcjach nie miesza się do pracy wydawców. Podlega redaktorowi naczelnemu.

4. Redaktor prowadzący - zajmuje się bezpośrednim przygotowaniem wydania, zarządza zespołem i dokonuje wyboru tematów.

5. Starszy redaktor - pracuje z redaktorem prowadzącym nad doborem tematów, kieruje pracą innych członków zespołu, na przykład, koordynuje zadania "wolnych strzelców".

6. Redaktor działu informacji - zarządza pracą newsroomu i reporterami. Decyduje o doborze wiadomości. Dobry na pierwszy kontakt jeśli nie wiesz do kogo konkretnie zadzwonić.

7. Redaktor działu reportażu - zarządza działem reportażu, przydziela zadania i redaguje teksty.

8. Redaktor/kierownik laboratorium - w gazetach, które mają własne laboratoria do przeprowadzania testów na nowych produktach, kierownik laboratorium nadzoruje pracę laboratorium i może brać udział w wyborze produktów do testowania.

9. Redaktor działu recenzji produktów - odpowiedzialny za recenzje nowych produktów. Może współpracować z laboratorium i/lub pracownikami technicznymi nad wyborem produktów do testowania.

10. Redaktor techniczny - czuwa wraz z innymi członkami redakcji nad techniczną poprawnością artykułów. Może mieć kontakty z dostawcami artykułów do badań testowych.

11. Redaktor - pisze artykuły/reportaże, zwykle na zlecone tematy.

12. Reporter - pisze artykuły, zwykle na zlecone tematy.

13. Asystent redaktora - wykonuje prace administracyjne. Dobre źródło kontaktu w sprawie tematów ujętych w kalendarzu wydawniczym redakcji.

14. Koordynator wydawniczy - współpracuje z innymi działami gazety (na przykład, marketing) i wykonuje prace administracyjne.

PRACOWNICY TERENOWI

Pracownicy terenowi pracują w redakcjach w innych miastach/krajach. To także tzw. "wolni strzelcy" pracujący dla innych redakcji, zwykle w swoich domach.

1. Kierownik biura - nadzoruje pracę biura; zleca tematy i reprezentuje redakcję na zewnątrz. Dobre źródło kontaktu jeśli redakcja ma biuro terenowe w Twoim mieście.

2. Redaktor współpracujący - regularnie dostarcza artykuły i/lub wspomaga zespół redakcyjny.

3. Felietonista - pisze regularnie felietony.

4. Korespondent - dostarcza informacje ze swojego terenu.

5. "Wolny strzelec" - nieetatowy członek zespołu redakcyjnego. Niektóre tytuły zlecają artykuły "wolnym strzelcom", inne czekają na ich autorskie pomysły.

6. Korektor - odpowiedzialny za styl i poprawność gramatyczną; wróg nr 1 "literówek" :-)