Na początek jedno zastrzeżenie: przez ponad 10 lat pracy w mediach elektronicznych byłem świadkiem każdego z opisanych niżej przypadków. Wszystkiego nauczyłem się nie z książek, studiów podyplomowych czy szkoleń public relations, ale doświadczyłem w pracy reportera, dziennikarza i wydawcy programów radiowych i telewizyjnych.

Oto lista 15 rzeczy, których pod żadnym pozorem nie możesz powiedzieć dziennikarzowi:

1. "Bez komentarza." "Firma XYZ S.A. nie chciała potwierdzić zarzutów ani zaprzeczyć, że..." lub "Firma XYZ S.A. nie chciała z nami rozmawiać na ten temat." Żadne z tych zdań nie robi dobrego wrażenia.

Są bardziej kreatywne sposoby powiedzenia "bez komentarza"; najlepszy to wyjaśnienie dlaczego nie możesz odpowiedzieć na pytanie i skierowanie rozmowy na wygodny temat.

2. "Czy moje nazwisko pojawi się w artykule?" W odpowiedzi usłyszysz: "Prawdopodobnie." W świecie biznesu, inaczej niż w polityce, anonimowe wypowiedzi nie są mile widziane.

Reporterzy rozmawiają z Tobą, bo potrzebują nie tylko informacji, ale także autorytetu Twego nazwiska. Jeżeli chcesz pozostać w cieniu, dlaczego w ogóle decydujesz się na kontakt z mediami? Potrafisz wytłumaczyć to przekonująco dziennikarzowi?

3. "Nigdy nie słyszałem o tej stacji radiowej, telewizyjnej, redakcji, tym programie." lub "Nie oglądam tego programu (nie czytam gazety, nie słucham radia)." Może to prawda, ale liczy się to czy klienci czytają tę gazetę lub oglądają ten program.

Kontakt z reporterem stwarza okazję do bezpłatnej komunikacji z klientami, liderami opinii, politykami, czyli ludźmi ważnymi dla Twej organizacji.

4. "To naprawdę nie jest ciekawe." To nie Twój artykuł. Czy chciałbyś, żeby reporter podpowiadał Ci jak prowadzić interesy?

Możesz pokazać mu temat w innym kontekście, pomóc lepiej go zrozumieć, ale ostateczna decyzja należy do dziennikarza.

5. "Ten produkt miał znakomite recenzje w Niemczech i na Ukrainie." lub "Jesteśmy zachwyceni tym, co piszą o nas w prasie!" Nie ma na świecie dziennikarza, który pragnie się dowiedzieć, że jest jednym z wielu piszących na ten temat.

Możesz oczywiście pokazać wycinki prasowe starych artykułów, ale nie dawaj reporterowi do zrozumienia, że wszystko co najlepsze jest już za Tobą.

6. "Dlaczego interesujecie się tym tematem?" Reporter pisze na ten temat, bo wydawca uznał, że to ciekawe, ważne i aktualne. Albo ciekawe i ważne. Albo tylko ciekawe. Wystarczy.

Zawsze możesz oczywiście nie zgodzić się na rozmowę. Ale jaką będziesz mieć z tego korzyść?

7. "Ale nie będę musiał wystąpić przed kamerą, prawda?" (Dotyczy tylko telewizji.) Telewizja bez obrazu to... radio. Reporter telewizyjny bez kamery to radiowiec. Nie wszyscy lubią kontakt z kamerą, bo uważają, że źle wyglądają w "okienku".

Nawet najkrótsze szkolenie medialne potrafi zwiększyć pewność siebie i pomoże przygotować ciekawą wypowiedź.

8. "Czy mogę prosić o telefon jutro?" Dziennikarze pracują w świecie aktualności; czas życia informacji jest krótki, konkurencja bezlitosna, szefowie wymagający. Dzisiaj to dzisiaj, wczoraj to wykopaliska, jutro to wyprawa na Marsa.

Jeżeli nie masz czasu dzisiaj, może go mieć konkurencyjna firma lub rywal polityczny.

9. "To, co przed chwilą powiedziałem nie może ukazać się w druku." Ludzie mówią to kiedy zorientują się, że powiedzieli słowo za dużo lub pomylili się. Korekta to nie to samo co cofnięcie wypowiedzianego słowa.

Dziennikarz chce mieć prawdziwe informacje, więc na pewno uwzględni poprawkę, ale nie licz, że usunie z notatek niefortunne słowo.

10. "Obawiam się, że to może być zbyt trudne, więc wyjaśnię to w możliwie najprostszych słowach." Nigdy nie okazuj lekceważenia.

To prawda, że niektórzy reporterzy mieliby trudności z odpowiedzią na pierwsze pytanie w "Milionerach", ale każdy wyczuje niepoważne traktowanie.

11. "Już o tym mówiłem." Reporterzy czasem wracają do wcześniejszych pytań. Sprawdzają czy dobrze zapisali odpowiedź, czy mówisz to samo, czy dodajesz nowe elementy.

Jakakolwiek zmiana treści pierwszej odpowiedzi prowokuje do zadawania bardziej szczegółowych pytań.

12. "To niemądre pytanie." Nawet jeżeli reporter wie, że zadaje głupie pytanie to i tak je zada. To on jest autorem artykułu, więc może to pytanie usunąć z tekstu.

Liczą się Twoje odpowiedzi – jeżeli nie są do końca przemyślane, reporter nie musi ich wyrzucać.

13. "Jesteśmy najlepsi w tej branży." Chwilę po wyjściu z Twego biura reporter zacznie sprawdzać prawdziwość tych słów. Pierwsze kroki skieruje oczywiście do... konkurencji. I co usłyszy?

14. "Dziś wieczorem? Wolne żarty. Kończymy pracę o 15-tej." lub "Osoba, która się tym u nas zajmuje jest na urlopie do końca przyszłego tygodnia. Czy możemy porozmawiać wtedy?" Gorsza wersja punktu 8.

Media pracują w zabójczym rytmie – 24 godziny, 7 dni w tygodniu. Obydwa zdania proszą się o sarkastyczny komentarz w redakcji.

15. "Mówię to w absolutnym zaufaniu i nie można tego wykorzystać w artykule." To zdanie zachęci reportera do skrzętnego zanotowania wszystkiego co powiesz.

Nie chcesz czegoś zobaczyć w druku, nie mów tego. Kropka.

Konkluzja

Każdy szanujący się dziennikarz chce poznać fakty, wysłuchać fachowego komentarza i napisać ciekawy artykuł. To główny cel jego pracy – tego oczekują od niego czytelnicy. Pomóż mu dotrzeć do wartościowych źródeł, skontaktuj z ciekawymi ludźmi i w zamian możesz liczyć na pozytywny rezonans w mediach.

Kiedy jednak popełnisz jeden z przedstawionych wyżej błędów, poczujesz na własnej skórze co znaczy znaleźć się w centrum krytyki lub – jeszcze gorzej – jak bolesne jest lekceważenie przez media.