Bogusław Feliszek, 2008-09-21
"9 słów prawdy o dziennikarzach"

9 słów prawdy o dziennikarzach

Cyniczni, powierzchowni i niecierpliwi czy obiektywni, dociekliwi i wyrozumiali?

Jacy są dziennikarze?

Oto 9 podstawowych prawd o dziennikarzach. Każda opatrzona jest uwagami, co zrobić, aby lepiej wykonywać swoją pracę specjalisty PR.

1. Cynizm to zawodowa przypadłość wielu dziennikarzy. Najbardziej cierpią ci, którzy nie zdają sobie z tego sprawy. Dziennikarze od pierwszego dnia pracy są uczeni, że nikomu nie wolno wierzyć na słowo. Wszystko trzeba sprawdzać. Najlepiej w dwóch niezależnych źródłach. Jeżeli dzisiaj jest czwartek, to jaki dzień był wczoraj i co będzie jutro. Dlatego nie dziw się, że obojętnie co powiesz dziennikarz i tak zapyta: "Jak może pan to udowodnić?"

Co z tym zrobić?

Kiedy chcesz zainteresować dziennikarza tematem, przygotuj materiały uwiarygodniające Twoje informacje (wykresy, statystki, przykłady, anegdoty, wypowiedzi ekspertów i autorytetów). Wszystko to przedstaw zanim dziennikarz poprosi o dodatkowe wyjaśnienia.

2. Dziennikarze, którzy mówią, że nie mają lekko lewicowych lub centrowych poglądów okłamują Ciebie albo siebie samych. Wielu chwyciło za pióro, aby "ulepszać świat" albo "pomagać ludziom". Często widzą siebie jako "wielkich naprawiaczy" aczkolwiek rzadko decydują się bezpłatną pracę po godzinach.

Co z tym zrobić?

Odwołuj się do poczucia misji społecznej, na przykład "To na pewno spodoba się czytelnikom". Nie próbuj zmieniać poglądów dziennikarza. Zamiast tego wykorzystaj jego poglądy do przekonania czytelników.

3. Dziennikarze często pracują nad kilkoma tematami jednocześnie. Trzy, cztery rozpoczęte artykuły to normalny dzień pracy reportera. Dlatego jego cierpliwość można porównać do cierpliwości trzylatka.

Co z tym zrobić?

Rozmawiając z dziennikarzem od razu przechodź do rzeczy. Nie opowiadaj, że zaraz rozwiniesz cukierka, tylko to zrób. Pamiętaj, żeby mieć zawsze drugiego w kieszeni :-)

4. Dziennikarze są największymi pożeraczami mediów. Reporterzy nie cierpią sytuacji, w której konkurencja wie o czymś o czym też powinni być przez Ciebie poinformowani. Traktuj wszystkich tak samo. Nikogo nie wyróżniaj i nie zgadzaj się na wyłączność.

Co z tym zrobić?

Dzisiaj prawdziwe dziennikarstwo można najczęściej spotkać w prasie. Radio i telewizja zazwyczaj powtarzają to, o czym piszą gazety. Dlatego najpierw zainteresuj tematem gazetę. Telewizja i radio przyjdą same.

5. Każdy dziennikarz pragnie być pierwszy. Chce zaskoczyć konkurencję i grzać się w słońcu sławy - nawet, jeśli na drodze do sukcesu musi złamać jakieś dżentelmeńskie umowy.

Co z tym zrobić?

Dziennikarz moze wykorzystać wszystko co powiesz w jego obecności. Nie przekazuj poufnych lub zastrzeżonych informacji. Dziennikarze wykorzystują, ale nie szanują takich "informatorów". Nawet, jeśli masz wrażenie, że wywiad dobiegł końca i dziennikarz schował już notes, nadal uważaj na każde słowo. Nawet nie myśl o tym, aby go prosić o wykreślenie niefortunnego wyrażenia. Beztroska pogawędka w czasie odprowadzania do drzwi też może dać dziennikarzowi pomysł na tytuł na pierwszą stronę.

6. Dziennikarze zazwyczaj nie mają specjalistycznej i gruntownej wiedzy o temacie, którym się zajmują - nawet w najlepszych redakcjach.

Nie znaczy to, że dziennikarze są źle poinformowani. Pracując w ogromnym tempie rzadko mają czas na wszechstronną i wnikliwą dokumentację tematu. Doświadczeni dziennikarze oczywiście powiedzą w tym miejscu, że dokumentacja jest zbędna. Wystarczy tzw. "nos", ciekawość świata i umiejętność zadawania właściwych pytań. Z tego właśnie powodu w gazetach jest tyle uproszczonych tekstów i nieprzemyślanych komentarzy - nawet, jeśli oparte są na prawdziwych informacjach.

Co z tym zrobić?

  • Zaprezentuj się jako fachowe źródło.
  • Organizuj szkolenia dla dziennikarzy.
  • Umieść na stronie WWW wszystkie informacje potrzebne do napisania ciekawego artykułu bez ruszania się zza biurka w redakcji.
  • Skontaktuj dziennikarza z ekspertami.
  • Naucz rzecznika prasowego cierpliwości w wyjaśnianiu dziennikarzom podstawowych faktów.

7. Dwie podstawowe umiejętności dziennikarza to sztuka narracji i pisania. Tylko mistrzowie opanowali obydwie w najwyższym stopniu.

Dziennikarz albo lepiej opowiada albo lepiej pisze. Najlepsi trafiają do czołowych redakcji. Większość dziennikarzy, z którymi będziesz miał kontakt raczej będzie miała pewne zawodowe niedostatki.

Co z tym zrobić?

  • Przygotuj materiały prasowe, które dziennikarze mogą skopiować verbatim.
  • Zbuduj swoją informację zgodnie z regułą odwróconej piramidy odpowiadając na 5 podstawowych pytań (kto, co, kiedy, gdzie, dlaczego).
  • Wyjaśnij zarządowi poziom zawodowego przygotowania "mniej utalentowanych" reporterów.
  • Zaoferuj opracowanie zdjęć oraz dostarczenie grafik i wykresów.

8. Większość dziennikarzy ma bardzo okrojoną wiedzę o świecie biznesu. Niektórzy wybrali właśnie ten zawód, aby uciec od świata biurek, zebrań i fabrycznych kominów.

Co z tym zrobić?

  • W materiałach prasowych nie szczędź informacji o organizacji i branży.
  • Na stronie internetowej umieść odsyłacze do organizacji branżowych.
  • Zadawaj dziennikarzowi proste pytania, aby wysondować jego fachowe przygotowanie i znajomość tematu.
  • Nie zakładaj z góry, że dziennikarz wie co znaczy rata amortyzacyjna, trata długoterminowa czy luka deflacyjna. Wyjaśnij prosto i jasno fachowe określenia.

9. Większości dziennikarzy nie "przekupisz" batonikiem ani darmową kawą. Coraz więcej redakcji wprowadza wewnętrzne kodeksy etyczne, które wykluczają przyjmowanie prezentów.

Co z tym zrobić?

Nic. Brzmi to nieprawdopodobnie, ale ta historia naprawdę się wydarzyła. Na przyjęciu młody dziennikarz nerwowo przechadzał się wśród suto zastawionych stołów. Nie miał apetytu. "Czuję się tutaj jak prostytutka," wyznał po godzinie organizatorowi. "Bardzo przepraszam, ale na to zabrakło nam budżetu," usłyszał w odpowiedzi.

Konkluzja

Jak widzisz dziennikarze nie różnią się od innych pracowników. Mają swoje dobre i złe strony. Lepsze i gorsze dni. Poznanie zwykłego dnia pracy reportera pozwoli Ci poczuć się lepiej w czasie następnej rozmowy i zwiększyć skuteczność Twoich starań.